زندگی امام علی علیه السلام از همان ابتدا بر پایه ایثار و از خودگذشتگی بنا شد، در نوجوانی، در زمانی که همه مردم بت پرست بودند و آئین جاهلیت برایشان ارزش واعتبار داشت، او به آئین جدید گروید و همراه با پیامبر مهربانی ها و حضرت خدیجه در آن سن کم آزارها و اذیتها را تحمل کرد.

در این اوضاع و فشار اجتماعی، باز علی بود که در مهمانی خویشاوندان و در حضور بسیاری از بزرگان حمایت آشکار خود را از پیامبر اعلام داشت .

و بعد تر در شب لیله المبیت به هنگامی که همه مسلمانان از شرایط فشار خارج شده، راهی مدینه شدند و می دانستند که به یاری مردم مدینه روزهای خوشی در راه هست، باز علی بود که جان عزیزش را در کف دست گذاشت و در بستر پیامبر خوابید.

این ویژگی علی بعدها  در مدینه نیز ادامه داشت، حضور او در جنگ ها و غزوه ها در کنار رسول خدا.

تنها برای رضای خدا

از همه زندگیش گذشت برای دین خدا و رضایت الهی، در لحظه لحظه زندگیش به چیزی جز رضوان و رضایت الهی و اعتلای دین خدا نمی اندیشید؛ چرا که او مولود کعبه است و نامش از نامهای خداوند.

 خداوند او را گرامی داشت که اجازه تولدش را در خانه خود به مادر بزرگوارش فاطمه بنت اسد داد در حالی که مریم دختر عمران برای تولد عیسی به مکانی خارج از خانه خدا هدایت شد: و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله و الله رئوف بالعباد (بقره-۲۰۷)

بعد از رحلت پیامبر و با همه توصیه های پیامبر در جانشینی او ، باز هم برای حفظ و انسجام دین خدا و به ثمر نشستن زحمات پیامبر در برابر حق از دست رفته، خود هیچ واکنشی نشان نداد و سکوت کرد .

هنگامی که دید عده ای از مسلمانان دچار ارتداد شده اند و به آئین جاهلیت برگشته اند، سکوت را جایز نشمرد و به همکاری با خلفای زمان پرداخت که خود از این همکاری به وزارت یاد می کند.

آغاز رنج های بی شمار

با همه این سختی ها، شروع حکومتش آغاز محنت ها و رنج های بیشمار است، در حکومتش با سه دسته متفاوت جنگید و مقابله کرد:

۱-قاسطین(ستمگران): کسانی که دشمن ترین دشمنان علی و دین خدا بودند، آنها افرادی بودند که به ظاهر مسلمان و در باطن دشمن واقعی بودند: معاویه و دار و دسته اش

۲-ناکثین(شکنندگان بیعت): کسانی که ابتدا فکر کردند حکومت علی حکومت تساهل و تسامح است و علی برای آنها که جزء سابقه داران در اسلام بودند جایگاه خاصی در حکومت قائل است، بر این اساس بیعت کردند اما بعد از چند ماه که عدل و داد او را مشاهده کردند، بیعت شکستند و به همراه ام المومنین عایشه جنگ جمل را به راه انداختند.

۳-مارقین(گریزان از دین): کسانی که به مانند تیری که از کمان به سرعت دور می شود، از دین دور بودند.

از آنها تعبیر به خشک مقدس می شود که اشتباه است چرا که خشک مقدس در گوشه ای می نشیند و دعایش را می خواند اما خوارج خارج شدگان هستند، کسانی که ایجاد بحران و شورش می کنند و بر علیه جامعه اسلامی وارد جنگ می شوند.

به همه اینها، سستی و دنیاگرایی مردم در دفاع از علی و دین خدا و سایر محنت ها در دوران کوتاه حکومتش اضافه می شود که چاره آن ایثار و از خودگذشتن علی است.

پیروز تاریخ

 زندگی علی سه ویژگی ممتاز دیگر نیز دارد: اقتدار، مظلومیت و پیروزی

علی مقتدر بود و این اقتدار در جای جای زندگیش رخ می نهد، او هیچگاه به خاطر خود، خانواده و یا آشنایی از اصول دین کوتاه نیامد و تمام حرف و حدیثها و کنایه ها را با جان و دل پذیرفت.

علی مظلوم تاریخ است؛ مظلومی که ثارالله است و خداوند خونخواهی او و فرزندش حسین را بر عهده دارد که بالاترین مظلومیتش بعد از رحلت رسول خدا است.

او پیروز تاریخ است؛ پیروزیش تا به آنجاست که مسیحیان در وصفش کتابهای عاشقانه می نویسند و نهج البلاغه اش را بارها و بارها می خوانند.

او در زمان حیاتش هم پیروز بود، هیچ جریانی نتوانست جریان فکری او را به انحراف بکشاند و از بین ببرد و او را به حزبی غیر از حزب الله وصل نماید.

عبیدالله بن زبیر به پسرش که از علی بدگویی می کند، می گوید:

هر بنایی که دین آن را به وجود آورد، اهل دنیا هر کاری کردند، نتوانستند آن را از بین ببرند. ببین بنی مروان در هر مناسبتی از علی عیبجویی کرد اما چهره او در بین مردم درخشان تر شد و هر چه از گذشتگان خود بیشتر تمجید کردند، نفرت مردم بیشتر شد. (نثرالدر/ج۳/ص۱۸۶)

 علی پی کار او بر دین و ایمان است و در نتیجه هر روز بر صفحه تاریخ و بشریت بیش از پیش خواهد درخشید.

یاعلی ادرکنی

منبع:وبلاگ چهارده رائحه